یعقوب بن یزید بن حماد السلمى، الأنبارى، البغدادى، المعروف بالکاتب، أبویوسف.
عالم شیعى امامى فاضل، محدث ثقة صدوق، کثیر الروایة، کاتب، مؤلف.
کان من أهل الأنبار، انتقل الى بغداد و سکنها.
صحب الأئمة الکاظم و الرضا و الجواد و الهادى علیهمالسلام و روى عنهم.
حظى لدى البلاط العباسى أیام حکومته المنتصر، فصار من کتابه، و کتب کذلک لأبى دلف القاسم العجلى.
تردد اسمه فى اکثر من 355 موردا فى أسناد الروایات.
روى عنه أکثر من 20 راویا أمثال: على بن الحسن بن فضال، و عبدالله ابن جعفر الحمیرى، و محمد بن یحیى العطار وغیرهم.
من کتبه: المسائل، و الطعن على یونس، و نوادر الحج، و البداء.
کان على قید الحیاة قبل سنة 254 ه.
المراجع:
رجال النجاشى ص 313 و فیه: روى عن أبى جعفرالثانى علیهالسلام، التوحید
ص 27 و ص 46 و ص 127 و ص 132 و ص 149 و ص 150 و ص 155 و ص 327 و ص 329 و ص 330 و ص 343 و ص 350 و ص 352 و ص 353 و ص 357 و ص 359 و ص 364 و ص 374 و ص 389 و ص 401 و ص 459. مستطرفات السرائر ص 99 و ص 101 و ص 110 و فیه اسم أبیه زید بدل یزید. رجال البرقى فى أصحاب الکاظم علیهالسلام ص 52، و فى أصحاب الهادى علیهالسلام ص 60. کامل الزیارات ص 174 و ص 180. رجال الکشى ص 398 و ص 458 و ص 460 و ص 586 و ص 612. نقد الرجال ص 379. بهجة الآمال ج 7 ص 327. رجال ابن داود (قسم الثقات) ص 206 و فیه من أصحاب الجواد علیهالسلام. هدایة المحدثین ص 163. فهرست الطوسى ص 180. اتقان المقال ص 149. منهج المقال ص 375. رجال الحلى (قسم الثقات) ص 186. معالم العلماء ص 131. رجال الطوسى فى أصحاب الرضا علیهالسلام ص 395، وفى أصحاب الهادى علیهالسلام ص 425. الاختصاص ص 4 و ص 66 و ص 70 و ص 109 و ص 196 و ص 203 و ص 282 و ص 283 و ص 285 و ص 286 و ص 288 و ص 291 و ص 292 و ص 297 و ص 303 و ص 308 و ص 309. تاریخ بغداد ج 14 ص 287. کشف الحجب و الأستار ص 589. الوجیزة ص 54. تنقیح المقال ج 3 ص 332. جامع الرواة ج 2 ص 349. مجمع الرجال ج 6 ص 276 و ص 277. الخصال ص 10 و ص 16 و ص 19 و ص 20 و ص 21 و ص 22 و ص 23 و ص 24 و ص 25 و ص 27 و ص 35 و ص 42 و ص 43 و ص 45 و ص 46 و ص 65 و ص 80 و ص 87 و ص 88 و ص 99 و ص 108 و ص 109 و ص 134 و ص 223 و ص 229 و ص 238 و ص 249 و ص 291 و ص 298 و ص 303 و ص 310 و ص 347 و ص 351 و ص 365 و ص 385 و ص 386 و ص 389 و ص 393 و ص 394 و ص 402 و ص 409 و ص 415 و ص 417 و ص 420 و ص 424 و ص 433 و ص 444
و ص 475 و ص 477 و ص 539 و ص 647 و ص 648 و ص 651. معجم رجال الحدیث ج 20 ص 147 – ص 153 و ص 157. شرح مشیخة الفقیه ص 115. المناقب ج 4 ص 402. وسائل الشیعة ج 20 ص 368. الذریعة ج 3 ص 57، و ج 15 ص 172، و ج 20 ص 373، و ج 24 ص 342 و ص 345. رجال الأنصارى ص 26. منتهى المقال ص 333. روضة الکافى ص 69 و ص 148 و ص 161 و ص 165 و ص 166 و ص 167 و ص 192. طرائف المقال ج 1 ص 264. التهذیب ج 1 ص 26 و ص 35 و ص 50 و ص 89 و ص 112 و ص 142 و ص 314 و ص 322 و ص 376 و ص 407 و ص 451 و ص 469، و ج 2 ص 208،.و ج 3 ص 9 و ص 23 و ص 30 و ص 46 و ص 273، و ج 4 ص 83 و ص 138 و ص 188 و ص 241 و ص 298 و ص 301 و ص 316 و ص 333، و ج 5 ص 264 و ص 273 و ص 300 و ص 349 و ص 452 و ص 454 و ص 458 و ص 470 و ص 484 و ص 489 و ص 492، و ج 6 ص 49 و ص 172 و ص 177 و ص 217 و ص 329 و ص 385، و ج ج 7 ص 158 و ص 236 و ص 312 و ص 458، و ج 8 ص 50 و ص 181 و ص 299 و ص 300 و ص 306، و ج 9 ص 8 و ص 74 و ص 83 و ص 105 و ص 108 و ص 139 و ص 157 و ص 186 و ص 228 و ص 312 و ص 336، و ج 10 ص 128 و ص 145 و ص 151 و ص 272 و غیرها. من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 295، و ج 4 ص 182 و ص 205 و ص 296. الاستبصار ج 1 ص 10 و ص 35 و ص 47 و ص 49 و ص 94 و ص 102 و ص 104 و ص 126 و ص 127 و ص 209 و ص 211 و ص 213 و ص 225 و ص 268 و ص 386 و ص 399 و ص 421 و ص 437 و ص 450 و ص 458 و ص 482، و ج 2 ص 32 و ص 45 و ص 49 و ص 118 و ص 133 و ص 134 و ص 148 و ص 154 و ص 180 و ص 183 و ص 211 و ص 297
و ص 302، و ج 4 ص 96 و ص 103 و ص 121 و ص 155 و ص 163 و ص 193 و ص 295 و ص 367 و غیرها. الکافى ج 1 ص 23 و ص 98 و ص 314، و ج 2 ص 332 و ص 448 و ص 491، و ج 3 ص 3 و ص 147، و ج 4 ص 170 و ص 409 و ص 544، و ج 5 ص 59 و. ص 92 و ص 162 و ص 163 و ص 202 و ص 314 و ص 429 و ص 518، و ج 6 ص 52 و ص 224 و ص 255 و ص 326 و ص 356 و ص 384 و ص 387 و ص 391 و ص 405 و ص 471 و ص 511، و ج 7 ص 8 و غیرها. ثقات الرواة للشهرستانى ص 78.