آن حضرت طبق مشهور، شب جمعه، دهم ماه رجب، سال 195 هجرى قمرى(1) در مدینهى منوره دیده به جهان گشود.
– نام: محمد(2) صلوات الله و سلامه علیه.
– کنیه: ابوجعفر ثانى و ابوعلى.
– لقب: جواد، قانع، مرتضى، نجیب، تقى، منتخب، هادى القضاة، سیدالهداة، مصباح المتهجدین، جواد الأئمه و…
– پدر: امام على بن موسى الرضا، مغیث الشیعة و الزوار علیهماالصلاة و السلام.
– مادر: از خانوادهى ماریهى قبطى بوده، و به چند نام و لقب معروف است: دره، سبیکه، ریحانه، خیزران و….
– نقش انگشتر: «نعم القادر الله».
– دربان: عمر بن فرات، عثمان بن سعید سمان را گفتهاند.
– پس از آن که حضرت على بن موسى الرضا علیهماالسلام توسط مأمون عباسى مسموم و به شهادت رسید؛ مردم، مخصوصا سادات بنى الزهراء نسبت به جنایات
خلیفه آگاه شدند، مأمون از خطرات احتمالى بیمناک شد.
و بدین جهت، امام محمد جواد علیهالسلام را از مدینه احضار کرد و در بغداد کنار دربار خود منزلى برایش تهیه نمود تا از هر جهت امام علیهالسلام تحت نظر باشد.
و در ضمن نیز جلب توجه عامهى مردم شود؛ چون در ظاهر امام علیهالسلام را بسیار مورد احترام و تکریم قرار مىداد.
بر همین اساس، پس از گذشت مدتى، مأمون جهت تداوم سیاست عوام فریبانهى خود و نجات از خطرات احتمالى، دخترش، امالفضل را به ازدواج آن حضرت درآورد، تا هم جلب توجه افکار عموم را نموده باشد، و هم تمام موارد زندگى و حرکات آن حضرت را تحت کنترل خود در آورد، به طورى که هر لحظه چنانچه کوچکترین اتفاقى رخ مىداد، بلافاصله مأمون توسط مأمورین و جاسوسان خود از آن آگاه مىگشت، آن هم با تحریفات مختلف و جعلیات – و به عبارت دیگر، یک کلاغ چهل کلاغ شدن – و چندین مرحله نیز به جهت گزارشات کذب و بىمورد جاسوسان حکومتى و خصوصا همسر آن حضرت – ام الفضل – آن امام مظلوم مورد شکنجههاى روحى و جسمى قرار گرفت.
– و طبق روایت على بن ابراهیم، مردم از اقشار و طبقات مختلف به محضر مبارک و پر فیض حضرت جواد الأئمه علیهالسلام وارد مىشدند و پیرامون مسائل و فنون مختلف از آن حضرت سؤال مىکردند؛ و جواب مىگرفتند.
و حتى در دوران ده سالگى، در یک مجلس، سى هزار مسئله از آن حضرت
سؤال شد؛ و در همان مجلس نیز تمامى آن مسائل را، به طور کامل پاسخ فرمود.
– مدت امامت: بنابر مشهور، آن حضرت در روز جمعه یا دوشنبه، آخر ماه صفر، سال 203 یا 206 هجرى قمرى پس از شهادت مظلومانهى پدر بزرگوارش به منصب والاى امامت و خلافت نائل آمد؛ و حدود هیجده سال امامت و رهبرى جامعهى اسلامى را بر عهده داشت.
– مدت عمر: حضرت مدت هفت یا هشت سال و چهار ماه در زمان حیات پدر بزرگوارش؛ و پس از شهادت و رحلت پدر نیز حدود هیجده سال به عنوان رهبر و امام مسلمین، هدایت گرى جامعه را عهدهدار بود.
بنابراین، عمر شریف و مبارک آن حضرت را حدود 25 سال گفتهاند.
– شهادت: بنابر مشهور، روز سهشنبه، پنجم ماه ذى الحجه، سال 220(3) در زمان حکومت معتصم و به دستور او در بغداد به وسیلهى زهر توسط همسرش – ام الفضل – مسموم شده و به شهادت رسید؛ و پیکر مطهرش در قبرستان بنىهاشم کنار قبر مقدس جدش، امام موسى کاظم علیهالسلام دفن گردید.
– خلفاء هم عصر: امامت آن حضرت هم زمان با حکومت مأمون عباسى و معتصم مصادف گردید.
– تعداد فرزندان: طبق آنچه مورخین آوردهاند: حضرت داراى دو فرزند پسر و سه دختر بوده است.
– نماز امام محمد جواد علیهالسلام: چهار رکعت است، که در هر رکعت پس از
قرائت سورهى حمد، چهار مرتبه سورهى توحید خوانده مىشود؛ و پس از آخرین سلام نماز و ذکر تسبیحات حضرت فاطمهى زهرا علیهاالسلام، صد مرتبه: «اللهم صل على محمد و آل محمد» گفته مىشود.(4) و سپس نیازها و خواستههاى مشروعهى خویش را از درگاه خداوند متعال مسئلت مىنماید، که انشاء الله برآورده خواهد شد.
1) مطابق با 22 فروردین، سال 190 شمسى.
2) نام مبارک حضرت با عنوان امام «محمد جواد» علیهالسلام به عدد حروف ابجد کبیر – 88، 18 مىباشد.
3) مطابق با 13 آذر، سال 212 شمسى.
4) تاریخ ولادت و دیگر حالات حضرت، گرفته شده از: اصول کافى: ج 1، تهذیب الأحکام: ج 6، مستدرک الوسائل: ج 6، بحارالأنوار: ج 48، أعیان الشیعة: ج 2، ناسخ التواریخ: ج 12، اعلام الورى طبرسى: ج 2، عیون المعجزات، ینابیع الموده، کشف الغمة: ج 2، مناقب ابنشهر آشوب: ج 4، تاریخ اهل البیت علیهمالسلام، مجموعهى نفیسه، هدایة الکبرى، جمال الأسبوع و….
